سنسور PH

سنسور PH همه چیز در مورد

یکی از معروفترین معیارها در علم شیمی و صنایع مختلف، PH است. در صنایعی مانند پتروشیمی ها و پالایشگاه ها، صنایع غذایی، دارویی، صنایع تولیدی مواد بهداشتی و… از این واژه استفاده زیادی می شود. PH میزان اسیدی و بازی بودن ترکیب ها و محلول های مختلف را تعیین می کند. همچنین در علوم و صنایع بیولوژیکی و کشاورزی نیز از این معیار اندازه گیری زیاد استفاد می شود. برای اندازه گیری آن نیز از سنسورهایی به نام سنسور PH استفاده می شود. در ادامه با این واحد و نحوه اندازه گیری آن بیشتر آشنا می شویم.

یونیزه شدن آب و خاصیت اسیدی و بازی آن

با توجه به این که آب هم به شکل اسیدی و هم به شکل بازی در طبیعت وجود دارد، همیشه به صورت مولکول های H₂o پیدا نمی شود. در اصل مولکول های آب باهم واکنش داده و یون هایی تولید می کنند. این یون ها را هیدرونیوم و هیدروکسید می نامند. واکنش تولید این یون ها را در معادله زیر مشاهده می کنید.

2H2O(l)⇌H3O+(aq)+OH−(aq)

به واکنش بالا و تولید یون های هیدرونیوم(H₃O⁺) و هیدروکسید(OH^–)، یونیزه شدن آب می گویند. در آب خالص غلظت و مولاریته دو یون با هم برابر است.

در صورتی که مقدار یون های هیدرونیوم در آب افزایش پیدا کند، آب خاصیت اسیدی پیدا می کند. همچنین اگر غلظت یون هیدروکسید بیشتر باشد، آب خاصیت بازی خواهد داشت.

PH واحد اندازه گیری خاصیت اسیدی و بازی بودن آب

PH به معنای مقدار یون هیدروژن در آب است (Potential of Hydrogen Ion). مفهوم پتانسیل یون هیدروژن برای اولین بار در سال 1909 توسط دانشمند دانمارکی، «سورن سن» مطرح شد. PH به معنای لگاریتم غلظت یون های هیدروژن است. این مفهوم را در عبارت زیر مشاهده می کنید:

PH=–log [H3O+]

به شکل مشابه می توان POH را نیز تعریف کرد که به معنای پتانسیل یون OH است. معادله غلظت یون هیدروکسید نیز به شکل زیر است:

POH=–log [OH–]

برای اندازه گیری مقدار PH یک محلول از سنسور PH استفاده می شود. قبل از این که به معرفی این سنسورها بپردازیم با چند مفهوم مهم آشنا می شویم.

اسیدها و بازهای قوی

در ترکیباتی که اسید و یا باز قوی هستند، مقدار یونیزه شدن آب بسیار کم است. بنابراین غلظت های پایینی از یون های هیدرونیوم و هیدروکسید در این محلول ها وجود دارد. اسیدهای قوی دارای غلظت بسیار زیادی از یون های هیدرونیوم است . همچنین بازهای قوی نیز دارای غلظت بالایی از یون های هیدروکسید هستند.

محدوده مقیاس اندازه گیری PH

معمولا PH را در محدوده ای بین اعداد 14- تا 14+ بیان می کنند. لازم به ذکر است که این محدوده ها واقعی نیستند و در اصل محدوده PH محدود نیست. همانطور که در بالا اشاره شد، PH بیان کننده ی غلظت یون H⁺ است. به عنوان مثال اگر مقدار یون هیدرونیوم در یک محلول برابر 1 مولار باشد، PH آن محلول برابر صفر خواهد بود. همچنین اگر غلظت یون هیدروکسید در آب برابر یک مولار باشد، PH محلول برابر با 14 می شود. معمولا غلظت یون هیدرونیوم مقداری بین دو عدد یک مولار و 10^-14 مولار است. به همین دلیل نیز در بیشتر مواقع مقدار PH را بین دو عدد 14- و 14+ بیان می کنند. اما در واقع غلظت این یون ها می تواند بیشتر از 1 مولار نیز باشد. در این حالت مقدار PH می تواند خارج از بازه ی صفر تا چهارده داشته باشد. بنابراین مقدار PH حد بالا و حد پایین ندارد.

در شکل زیر مقدار PH بعضی از مواد را مشاهده می کنید.

محدوده PH اسید ها و بازها

اگر بازه ی PH را بین 14- تا 14+ در نظر بگیریم، محدوده ی آن برای اسیدها و بازها به ترتیب زیر خواهد بود.

در صورتی که PH یک محلول بیشتر از 7 باشد، آن محلول بازی خواهد بود. در این محلول ها غلظت یون هیدروکسید بیشتر از هیدرونیوم است.

در صورتی که PH یک محلول برابر با 7 باشد، در این صورت غلظت دو نوع یون با هم برابر بوده و محلول خنثی می باشد.

اگر PH یک محلول کمتر از 7 باشد، آن محلول اسیدی است. در محلول های اسیدی نیز غلظت یون هیدرونیوم بیشتر از یون هیدروکسید خواهد بود.

شناسایی و اندازه گیری PH اسیدها و بازها

یکی از مهمترین کارها در فعالیت های شیمیایی تعیین اسید و باز رودن محلول ها است. همچنین پس از این که اسید یا باز بودن یک محلول مشخص شد، باید میزان اسیدی و بازی بودن آن نیز معلوم شود. برای این کار از شناساگر ها و سنسور PH استفاده می شود. برای کاربردهایی که فقط تعیین اسیدی و بازی بودن محلول ها کافی است، از شناساگر ها استفاده می شود. شناساگر ها انواع مختلفی دارند ه در ادامه با آن ها آشنا می شویم.

شناساگرهای اسید و باز

شناساگرها موادی هستند که به محلول های اسیدی و بازی افروده می شوند و از طریق تغییرات رنگ اسید یا باز بودن آن محلول را مشخص می کنند. به شکل کلی از شناساگرها در تیتراسیون و بیولوژی استفاده می کنند. اما برای واکنش هایی که نیاز به سنجش دقیق PH داشته باشیم از سنسور PH استفاده می کنیم. طرز استفاده از این سنسورها و نحوه عملکرد آن ها را در ادامه بیان خواهیم کرد. اکنون در جدول شکل زیر با شناساگرها و نوع تغییرات رنگ آن ها آشنا می شویم.

همانطور که در جدول بالا نیز مشاهده می کنید، شناساگر ها در بهترین حالت بازه ای از میزان اسیدی و بازی بودن یک محلول را مشخص می کنند. مثلا فنول قرمز در PH هایی که در بازه ی 6.8 تا 8.4 قرار داشته باشند، به رنگ نارنجی در می آید.

برای تعیین دقیق میزان اسیدی  بازی بودن محلول ها و ترکیبات مختلف، از سنسور PH استفاده می کنیم. حال مه با مفهوم اسید و باز و PH آشنا شدیم، در ادامه با سنسورها آشنا می شویم.

سنسور PH چیست؟

سنسور PH یک وسیله آزمایشگاهی-صنعتی است که از آن برای اندازه گیری PH (غلظت یون های هیدروژن) استفاده می شود. از PH سنج ها می توان برای اندازه گیری PH مواد مختلف استفاده کرد، اما بیشتر در مورد مایعات و محلول ها به کار برده می شود.

این وسیله در صنایع مختلفی کاربرد دارد. از جمله می توان به صنایع غذایی، داروسازی، کشاورزی، تولید سموم، مواد بهداشتی، آزمایشگاهی و… اشاره کرد.

سنسورها بر خلاف کاغذها، به صورت الکتریکی کار می کنند و عدد دقیق مشخص کننده PH محلول را نشان می دهند.

انواع سنسور PH و کاربردهای آن

این سنسورهای برای کاربردهای گوناگونی طرحی می شوند. دو نوع بسیار رایج PH سنج ها مدل های پرتابل و قابل نصب هستند. نوع پرتابل بیشتر در آزمایشگاه ها مورد استفاده قرار می گیرد. مدل های قابل نصب نیز دارای خروجی پیوسته است. این خروجی در سنسورهای قابل نصب به صورت مداوم بر روی نمایشگر سنسور نمایش داده می شود. بنابراین در کاربردهایی که مانیتورینگ دائمی PH مواد مهم باشد، باید از این مدل سنسورها استفاده کرد. در حالت کلی این سنسورها در صنایع زیر کاربرد دارند:

• صنایع غذایی و خوراکی
• داروسازی ها
• صنعت کشاورزی، دامپروری و تولید سموم
• آزمایشگاه های شیمیایی پزشکی و صنعتی و…

کالیبره کردن PHمتر

معمولا بیشتر ابزارهایی که برای اندازه گیری به کار می روند نیاز به کالیبره دارند. مثلا یک فشار سنج برای این که مقدار صحیح فشار را نشان دهد، باید کالیبره شود. کالیبره کردن در واقع قرار دادن دقیق یک نشانگر بر روی مقداری معین است. در بیشتر وسایل اندازه گیری برای کالیبره کردن از صفر دستگاه استفاده می شود. اما در مورد سنسور PH برای کالیبره کردن از عدد 7 دستگاه استفاده می شود. در بخش کالیبراسیون سنسور PH ای فرایند را به صورت کامل توضیح خواهیم داد.

روش کالیبره کردن PH سنج

برای این کار ابتدا سنسور را روشن کرده و الکترود پی اچ را با آب مقطر تمیز می کنیم. الکترود را پس از شستن باید خشک کنیم. سپس الکترود را داخل بافری قرار می دهیم که PH آن برابر با 7 باشد. منتظر می مانیم تا عدد بر روی نمایشگر سنسور نشان داده شود. سپس الکترود پی اچ را دوباره با آب مقطر می شوییم و تکان می دهیم تا خشک شود. پس از این که آب الکترود گرفته شد، دوباره آن را داخل یک محلول قرار می دهیم که این بار PH آن 4 است. در نهایت پس از این که PH متر در این محلول در حالت ثابت قرار گرفت دوباره آن را در PH 7 قرار می دهیم و درستی آن را کنترل می کنیم.

معیارهای انتخاب PH سنج ها

برای انتخاب یک سنسور PH مناسب، باید نکات زیر را در نظر داشته باشیم:

• میزان دقت سنسور
• نحوه پراب، کاربرد و چگونگی نصب آن
• طول کابل اسید سنج(اگر طول کابل آن خیلی طولانی باشد، نیاز به استفاده از آمپلی فایر خواهیم داشت)
• وجود یا عدم وجود نمایشگر بر روی PH سنج
• رزولوشن و صحت اندازه گیری آن
• داشتن قابلیت کالیبراسیون
• امکان اتصال دستگاه به کامپیوتر و انتقال داده

با توجه به کاربرد و محلی که از سنسور استفاده خواهیم کرد، باید سنسوری را انتخاب کنیم که نیازهای ما را برآورده سازد.

سنسور PH و آنالایزر ORP

میزان سنجش کاهش اکسایش با ORP(مخفف عبارت Oxidation Reduction Potential) بیان می شود. این معیار برای اولین بار در سال 1971 از سوی سازمان بهداشت جهانی به عنوان استانداردی برای آب آشامیدنی بیان شد. از آن زمان از این شاخص برای کنترل کیفیت آب استخرها استفاده زیادی می شود.

سنجش ORP به جای کلر

در استخرها میزان کلر موجود در آب باید از استاندارد خاصی تبعیت کند. برای این که این میزان را اندازه گیری و کنترل کنند، از کلرسنج استفاده می شود. اما هزینه سنسور کلر معمولا زیاد است. برای حل این مشکل می توان از سنسور دیگری به نام سنسور یا آنالایزر PH/ORP استفاده کرد.

این سنسور نیز میزان کلر را با دقت بالایی اندازه گیری می کند. نکته مهم در این زمینه این است که تناسب کلر و ORP با میزان PH ارتباط دارد. بنابراین برای استفاده از سنسور ORP باید میزان PH آب مشخص باشد. این نکته در مورد آب آشامیدنی اهمیت بیشتری دارد.

مفهوم ORP چیست؟

در حالت کلی ORP میزان احیای اکسیژن در آب را اندازه گیری می کند. عددی که این سنسور نمایش می دهد، توانایی آب مورد نظر را در اکسید کردن و یا احیای سم ها و مواد زیاد در آب را مشخص می کند.

ORP مثبت به این معنی است که آب نمی تواند سموم موجود در آن را اکسید کند. اگر مقدار ORP منفی باشد، این مفهوم را دارد که آب می تواند سموم و باکتری های موجود در آن را اکسید کند.

ساختار ORP و نحوه عملکرد آن

این سنسور در اصل ولتاژی را اندازه گیری می کند و نمایش می دهد. این ولتاژ، ولتاژی است که در پراب وارد شده در داخل آب به وجود آمده است. الکترود سنسور(پراب) از جنس پلاتین یا طلا است و الکترون های خود را به اکسید کننده منتقل می کند. سپس ولتاژی که ایجاد می شود با ولتاژ تولیدی در الکترود مرجع(نقره) در محلول نمک مقایسه می شود.

کاربردهای سنسور ORP

از این سنسور در کاربردهای زیر استفاده می شود:

• تصفیه ی آب
• کلرزنی آب استخرها
• هوادهی در مراحل تصفیه ی فاضلاب ها
• از بین بردن آلودگی ها و میکروب های موجود در آب در هر کاربردی که نیاز باشد

چرا ORP در آب استخرها مهم است؟

تمام استخرها و جکوزی ها باید میزان تعادل شیمیایی آب را کنترل کنند تا شرایط بهداشتی برای شناگرها فراهم شود. علاوه بر آن رعایت تعادل شیمیایی آب موجب می شود که کلرامین آن کاهش یابد. کاهش بافتن کلرامین موجب می شود که سطوح و تجهیزاتی که در تماس با آب استخر هستند، کمتر دچار خوردگی و صدمه شوند.

جالب است بدانید که کنترل ORP در جکوزی ها دشوار تر از استخر است. دلیل آن نیز هوادهی به آب توسط جت جکوزی است. این هوادهی باعث افزایش PH می شود و موجب می شود که PH آب متغیر باشد. این نیز باعث می شود که میزان ORP به شکل چشمگیری کاهش یابد. در ادامه با ارتباط PH  و ORP آشنا می شویم.

تناسب میان ORP و PH

مقادیر PH و ORP به هم وابسته اند. مقدار املاحی در آب ها وجود دارد بز هر دو مقدار PH و ORP تاثیر می گذارد. آب هایی که بازی تر هستند(PH بالاتر) عامل کاهنده(ORP) بیشتری دارند. همچنین آبی که اسیدی تر باشد(PH کمتر)  دارای ORP مثبت است.

آنالایزر PH/ORP

همانطور که گفته شد میزان اسیدی و بازی بودن آب با مقدار ORP متناسب است. بنابراین بهتر است که برای کنترل هر یک از آن ها پارامتر دوم را نیز مشاهده و کنترل کرد. برای این کار می توان از آنالایزر PH/ORP استفاده کرد. این سنسور می تواند مقدار PH و ORP را همزمان اندازه گیری کند.

حال که با مفاهیم PH و ORP آشنا شدیم، با چند نمونه از برندهای مختلف آنالایزرها و سنسور PH آشنا می شویم.

کمپانی اندرس هاوزر

یکی از معروفترین انواع سنسور PH، سنسور تولیدی اندرس هاوزر است. در ابتدا با این کمپانی آشنا می شویم و سپس به معرفی سنسور اندرس هاوزر می پردازیم.

اندرس هاوزر، تولید کننده ی ابزار و تجهیزات آزمایشگاهی و اندازه گیری و اتوماسیون آزمایشگاهی است. در سال 2019 این کمپانی به طور خالص سه میلیارد یورو فروش داشته است. بنابراین یکی از بزرگترین کمپانی هایی است که در این زمینه فعالیت می کند. این شرکت در پیشرفت و گسترش تکنولوژی نقش بسزایی در 30 سال اخیر داشته است.

مجموعه اندرس هاوزر 134 شرکت در کشورهای مختلف دارد که همه آن ها تحت نظر شرکت اصلی فعالیت می کنند. شعبه اصلی اندرس هاوزر در کشور سوئیس قرار دارد. از نظر کیفیت محصولات، این کمپانی یکی از بهترین ها در جهان محسوب می شود.

مخاطبین اندرس هاوزر

مشتریان این شرکت و محصولات آن را کارخانه هایی تشکیل می دهند که در زمینه های زیر فعالیت می کنند:

• صنایع پتروشیمی، پالایشگاه ها و دیگر صنایع وابسته به نفت و گاز
• شرکت هایی که در زمینه آب و فاضلاب فعالیت می کنند و تصفیه خانه ها
• نیروگاه ها و کارخانه های تولید کننده نیرو
• تولیدی های مواد شیمیایی و صنایع وابسته به آن ها
• آزمایشگاه ها
• شرکت هایی که در زمینه انرژی هسته ای در آلمان فعالیت می کنند

سنسور PH اندرس هاوزر

 PH اندرس هاوزر از نوع دیجیتال است و برای استفاده در مصرف های استاندارد به کار برده می شود. بیشترین کاربرد این سنسور در صنایع زیر است:

• صنایع کاغذسازی و تولید خمیر کاغذ
• کاربرد در شیمی و موارد آزمایشگاهی
• نیروگاه ها
• صنعت غذا و خوراکی
• تولید آب شرب و تصفیه خانه ها
• تحلیل آب چاه و بررسی قابلیت های استفاده از آن در مواردی مانند کشاورزی و…

ویژگی های PH سنج اندرس هاوزر

از مهمترین قابلیت های سنسور PH اندرس هاوزر می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• در فشارهای کمتر از 16 بار می توان از آن استفاده کرد.
• برای فرایندهای قلیایی با توجه به شیشه مخصوصی که دارد مناسب است.
• برای جبران تاثیر دما بر روی فرایندها در PH سنج اندرس هاوزر از یک سنسور NTC استفاده شده است.
• امکان ثبت اطلاعات و ذخیره آن ها در سنسور وجود دارد.
• در صورتی که سنسور خراب باشد، خطای سنسوری نشان داده می شود.

آنالایزر روزمونت

یکی از معروف ترین کمپانی هایی که در زمینه تولید ابزار دقیق و اتوماسیون صنعتی  و آزمایشگاهی فعالیت می کند، شرکت امرسون روزمونت است. با این شرکت و فعالیت های آن به طور مختصر آشنا می شویم و سپس آنالایز تولیدی این شرکت را هم معرفی می کنیم.

کمپانی روزمونت

معرفی PH سنج روزمونت

شرکت امرسون محصولات خود را با مطابق با بالاترین استانداردها طراحی و تولید می کند. یکی از محصولات پرکاربردی که این شرکت تولید می کند، سنسور PH و آنالایزر روزمونت است. این سنسور دقت بالای دارد و از نظر فنی دارای حساسیت بالایی است. بنابراین بسیار مهم است که در نصب و نگهداری آن دقت بالایی به کار گرفته شود.

مشخصات آنالایزر روزمونت

• در این آنالایزر از سنسور مدل Ryton استفاده شده است.
• الکترود پی اچ به کار رفته در آن از نوع شیشه ای است.
• الکترود ORP موجود در این آنالایزر از نوع شیشه ای-پلاتین است.
• حداکثر فشاری که در آن می توان از این آنالایزر استفاده کرد، 100 abs است. حداکثر دمای قابل تحمل نیز 212 درجه فارنهایت است(معادل با 100 درجه سانتیگراد)
• دمای مناسب برای کارکرد این ابزار صفر تا 100 درجه سانتی گراد است.
• رنج تغییرات PH که در هنگام کار می تواند پاسخ دهد، 0.1 میکرو بر سانتی متر است(تغییرات PH در حداقل هدایت الکتریکی)

کمپانی هک آمریکا

یکی دیگر از معروف ترین کمپانی هایی که در این زمینه فعالیت می کند،کمپانی Hach آمریکا است. هک نیز ابزارهای آنالیز و اتوماسیون آزمایشگاهی بسیار با دقت و باکیفیتی تولید می کند. بیشترین فعالیت آن نیز در تولید آنالایزرها کمی و کیفی آب است. این کمپانی روش ها و ابزارهای مناسبی برای ارتقای کیفیت آب در سراسر جهان ارائه داده است. به دلیل پشتیبانی گسترده و راهنمایی های تخصصی، از سراسر جهان شرکت ها و کارخانه های بسیاری برای موارد مختلفی از تجهیزات آن استفاده می کنند. این کاربردها عبارتند از اندازه گیری PH،  DO(Dissolved Oxygen)، BOD(Biochemical Oxygen Demand)، اندازه گیری غلظت یونی و … .

یکی از ابزارهای تولیدی این شرکت، آنالایزر و سنسور PH است که در ادامه به معرفی آن می پردازیم.

معرفی آنالایزر هک

آنالایز هک دقت زیادی دارد و برای مصارف گوناگون قابل اعتماد است. یکی از مدل های آنالایزر هک، مدل QbD1200 است. این مدل صفحه نمایش لمسی دارد و رابط کاربری آسانی دارد. تنظیم این دستگاه و بررسی داده های آن بسیار آسان است.

این دستگاه داده پردازی و انتقال نمونه به نمونه آن را از میان برده است. همچنین با قابلیت تکرار پذیری بالایی فوق العاده ای که در آن تعبیه شده است، نتایج غیر واقعی را از میان برده است.

هزینه کمتر و نگهداری آسان

این دستگاه با توجه به این که نگهداری راحت تری دارد و سرویس آن به رایانه مخصوص نیاز ندارد، هزینه ها را نیز برای خریدار کاهش داده است. صفحه نمایش بزرگ و لمسی استفاده از آن را آسان تر کرده است. سایز صفحه نمایش آن 10.4 اینچ است.

راهنمای استفاده از آن برای اپراتور، بر روی صفحه نمایش نشان داده می شود. بنابراین برای استفاده از آن نیاز به مراجعه مکرر به دفترچه راهنما نیست. تنها به یک معرف نیاز دارد و این خود موجب کاهش هزینه می شود.

نکته قابل توجه این است که این دستگاه 7 سنسور دارد که سلامت دستگاه را به شکل مداوم کنترل می کنند.

فرایند کالیبراسیون این دستگاه نیز در مدت زمان نود دقیقه قابل انجام است. حال که با چند مدل از آنالایزرها و سنسور PH های مختلف آشنا شدیم، در ادامه با نحوه استفاده از این ابزار و توضیح کامل چگونگی کالیبره کردن آن ها آشنا خواهیم شد.

صفر تا صد کالیبراسیون PH متر و استفاده از آن

کالیبره کردن این سنسورها دشواری خاصی ندارد و مراحل آن ساده است. در ادامه این مراحل را به صورت کامل بیان می کنیم تا به شکل کامل با فرایند کالیبراسیون سنسور PH آشنا شوید.

آماده کردن سنسور برای کالیبره کردن

در اولین مرحله باید دستگاه سنسور PH را روشن کنید. قبل از کالیبره کردن باید دستگاه گرم شود که معمولا حدود 30 دقیقه طول می کشد. اما بهتر است که زمان لازم برای گرم شدن دستگاه را از دفترچه راهنمای سنسور مطالعه کنید.

شست و شوی الکترود دستگاه

پس از این که دستگاه گرم شد، الکترود پی اچ آن را تمیز کنید. برای این کار آن را از محلول خارج کرده و با آب مقطر شست و شو دهید. سپس با یک دستمال تمیز و نرم باید آن را خشک کنید.(از هر دستمالی نباید برای این کار استفاده شود). خشک شدن الکترود موجب می شود که سنسور PH نتیجه دقیق تری ارائه دهد.

دقت داشته باشید که الکترود را در یک ظرفی غیر از لیوان مخصوص کالیبراسیون بشویید.

• از لمس مکرر الکترود اجتناب کنید. الکترود پی اچ یک غشای حساس دارد که نباید آسیبی به آن وارد شود.
• اگر الکترود PH متر به طور غیر معمول کثیف باشد، برای تمیز کردن از راهنمایی های موجود در دفترچه راهنمای آن استفاده کنید.

انتخاب و آماده کردن بافر متناسب با محول نمونه

پس از تمیز کردن الکترود، محلول بافر را باید آماده کنید. معمولا برای کالیبره کردن سنسور PH به بیشتر از یک بافر نیاز داریم. محلول بافر اول باید خنثی باشد و پی اچ آن برابر 7 باشد. محلول دوم نیز باید PH نزدیک به نمونه ای داشته باشد که قرار است اندازه گیری شود. بافر دوم معمولا یکی از دو نوع PH 4 و یا PH 9.21 است. بافرهای بالاتر از 9.21 نیز برای اندازه گیری پی اچ پایه ها نمونه مناسبی هستند. همچنین بافرهای پایین تر از 4 نیز برای سنجش نمونه های اسیدی گزینه خوبی هستند. پس از انتخاب بافرها، باید منتظر باشید تا مقدار PH آن ها به مقدار استاندارد برسد. چرا که میزان PH به دما وابسته است.

• برای استفاده از بافر ها باید آن ها را در ظرف های جداگانه بریزید.
• محلول باقی مانده را دور بریزید و به ظرف بافر برنگردانید. همچنین بافرها نباید بیشتر از 2 ساعت در یک ظرف نگه داشته شوند.

کالیبره کردن PH متر

پس از این که مقدمات لازم برای عمل کالیبراسیون سنسور PH را انجام دادیم، به شکلی که در ادامه توضیح می دهیم، عمل کالیبره کردن را انجام خواهیم داد.

ابتدا الکترود را در داخل محلول بافری که PH خنثی دارد قرار داده و رقم حاصل را قرائت می کنیم. برای نمایش نتیجه باید کلید اندازه گیری یا کالیبراسیون را فشار دهید تا خواندن پی اچ شروع شود.

• برای ثبت نتیجه دقیق یک تا دو دقیقه منتظر باشید و الکترود را از بافر خارج نکنید.

تنظیم دستگاه بر روی عدد 7

پس از این که عدد مربوط به اندازه گیری بافر خنثی تثبیت شد، دکمه CAL را فشار دهید و سنسور PH را روی مقدار 7 تنظیم کنید. نکته مهم دیگر این است که بهتر است قبل از اندازه گیری PH بافرها، آن ها را کمی هم بزنید. پس از اندازه گیری PH هر یک از بافرها، باید الکترود دستگاه را دوباره با آب مقطر بشویید. سپس آن را با دستمال مناسب خوب خشک نمایید.

اندازه گیری PH مربوط به بافر متناسب با محلول نمونه

در این مرحله پس از مشخص کردن 7 دستگاه، اندازه گیری بافر دوم را شروع می کنیم. برای این کار بافری که PH آن متناسب با نمونه است، در ظرفی ریخته و الکترود را در آن قرار می دهیم. در این مرحله نیز دکمه ی اندازه گیری را فشار می دهیم و دستگاه شروع به خواندن PH بافر دوم می کند.

پس از آن نیز بعد از این که عدد PH تثبیت شد، پی اچ سنج را مانند مرحله قبل بر روی عدد مربوط به بافر تنظیم می کنیم.

• باز هم باید الکترود پی اچ را خوب شسته و خشک نماییم.

کالیبره کردن PH متر به ترتیب گفته شده انجام می شود و کار دشواری نیست. پس از کالیبره کردن دستگاه، می توان از آن برای اندازه گیری PH محلول های مختلف استفاده کرد. در ادامه با نحوه استفاده از سنسور PH برای اندازه گیری PH محلول های گوناگون آشنا می شویم.

چگونه از PH سنج استفاده کنیم؟

برای اندازه گیری PH محلول های مختلف با استفاده از سنسور PH، کافی است ابتدا الکترود دستگاه را در داخل محلول قرار دهید. سپس دکمه اندازه گیری دستگاه را فشار داده و حدود دو دقیقه منتظر باشید. پس از آن برای تثبیت عدد نیز باید دکمه اندازه گیری را دوباره فشار دهید تا عدد حاصله بر روی نمایشگر دستگاه نشان داده شود.

تمیز کردن نهایی الکترود

همواره به یاد داشته باشید که پس از استفاده از سنسور PH باید الکترود آن را تمیز کنید. برای این کار همانطور که در بالا گفته شد، از آب مقطر و دستمال نرم و لطیف استفاده کنید.

برای استفاده از قابلیت های هر یک PH سنج ها، باید از دفترچه راهنمای آن ها کمک بگیرید. چرا که هر یک از دستگاه ها امکانات مختلف و متفاوتی دارند و طرز استفاده از این امکانات نیز متفاوت است.