انواع ترانسمیتر سطح
ترانسمیتر سطح به طور کلی به 5 دسته تقسیم میشود:
1- ترانسمیتر سطح راداری
پیش از آنکه ترانسمیتر سطح راداری را بررسی کنیم، بهتر است کمی در مورد سیستمهای راداری توضیح دهیم. بخش مهمی از ابزارهای دقیق اندازهگیری سطح بر اساس دفع و جذب امواج رادیویی کار میکند که اولین بار سال 1925 هویت تیلو و لئو یانگ در ارتش آمریکا برای اندازهگیری لایه اتمسفر از سیستمهای رادار استفاده کردند و 1934 رادار به سیستمهای کشتی راه پیدا کرد.
هم امواج رادار و هم امواج مایکروویو با سرعت نور حرکت میکنند اما فرکانس آنها با هم متفاوت است. امواج رادار رادیویی FM چیزی میان 88 تا 108 مگاهرتز فرکانس دارد و امواج مایکروویو چیزی میان 1 تا 300 گیگا هرتز و توان رادار 0.001 mw/m2 و توان امواج مایکروویو بسیار بالاتر و به 0.1 تا 5 mw/m2 میرسد. از آنجایی که توان امواج مایکروویو بالاتر است، اثرات پوششی آن نیز متفاوت است.
سنسورهای ترانسمیتر سطح راداری، از قطعهای برای مخابره امواج، آنتن گیرنده و پردازنده سیگنال و قطعهای به عنوان رابط کابل تشکیل شده است. روش عملکرد این سنسور در واقع شبیه سیستمهای آلتراسونیک است و تنها تفاوت آن در موج فراصوت است.
این موج شدیدا به شرایط محیطی وابسته است و در هر شرایط سرعت متفاوتی از خود نشان میدهد اما در مورد امواج ترانسمیتر سطح راداری، سرعت موج الکترومغناطیسی که به سطح سیال برخورد میکند به شرایط محیطی وابسته نیست و فاکتور ثابتدیالکتریک روی آن تاثیر خواهد داشت. موج استفاده شده در ترانسمیتر سطح راداری از نوع مایکروویو است؛ دقیقا همان سیگنالهایی که در رادیو و تلویزیون و موبایل مورد استفاده قرار میگیرد.
اساس عملکرد ترانسمیتر سطح راداری تابش امواج رادیویی و برخورد آن به سطح سیال است، در ادامه موج تابیده شده دریافت میشود و سطح سیال محاسبه خواهد شد. زمانی که مخزن خالی باشد، موجی که به ته مخزن تابیده شده در بازگشت دارای یک پیک در سیگنال است و در مقابل اگر مخزن پر باشد، برخورد با سطح یک پیک کوچ و برخورد با ته مخزن یک پیک کامل ایجاد خواهد کرد. پیک کامل تا حدودی پایینتر از بخش انتهایی مخزن خواهد بود و دلیل این امر تغییری است که در سرعت موج ارسالی برخورد کرده با سطح مخزن ایجاد شده است.
سیستمهای راداری به نوعی سیستم تشخیص شی است، امواج رادیویی برای تعیین دامنه و زاویه و سرعت اشیا استفاده میشود. سیستم راداری شامل یک فرستنده است، فرستندهای که امواج الکترومغناطیسی تولید میکند، یک آنتن فرستنده، یک آنتن دریافت کننده، یک گیرنده و یک پردازنده که امکان پردازش خواص اشیاء را خواهد داد، پالس مداوم که از فرستنده ارسال میشود و جسم را منعکس میکند و به گیرنده ارسال میکند، اطلاعاتی که ارائه میشود شامل محل و سرعت شی نیز خواه بود.
ترانسمیتر سطح راداری vega 61
ترانسمیتر سطح راداری که در دسته ابزار دقیق جای میگیرند انواع و اشکال متنوعی دارند. هر کدام از این ابزارهای برای ارتفاعهی متفاوتی به کار میرود. ترانسمیتر سطح راداری vega 61، یکی از پر کاربردترین ابزارهای سنجش است که با ولتاژ 24 مستقیم با سیگنالهای 4 تا 20 به نحوی طراحی شدهاند که از طریق پروتکل HART روی مخزن به حالت دو سیمه وصل شوند و ارتباط با سیستمهای دیگر میسر شود.
این ابزار دقیق برای فرآیند پیوسته و سیستمهای کنترلی و اندازهگیریها و نمونهبرداریها کارایی مناسبی دارد. این سنسور امکان استفاده در سطوح مختلف و ارتفاعات گوناگون را خواهد داد و در عین حال سیگنالهای خروجی به راحتی کنترل میشود. اگر نیاز به سیگنالهای عدم تطابق وجود داشته باشد نیز میتوان انتظار عملکرد مناسبی از این سنسور داشت.
نکته مهم در مورد ترانسمیتر سطح راداری vega 61 این است که در برابر رطوبت پایداری مناسبی ندارد و اگر در برابر نشتی قرار بگیرد دچار آسیب میشود. از این سنسور میتوان در ارتفاعات 4.41 متر و دماهای بالا نیز استفاده کرد و برای فشارهای بالای 8 اتمسفر نیز میتوان روی این سنسور حساب کرد. از نظر عایقبندی در کلاس 54 IP قرار میگیرد.
اهمیت دقت در سنسور اندازه گیری سطح مخزن
دقت نکته کلیدی هر کدام از سنسورهای اندازهگیری در صنعت است. تنها جنبههای اقتصادی مطرح نیست بلکه دیتای لازم برای بهبود بازده فرایندهای ارائه خواهد شد و هزینههای نصب نیز تا حد زیادی کم میشود و علاوه بر تمامی این موارد، استانداردهای ایمنی بهبود پیدا میکند و در باره خطرات احتمالی که جان انسان و یا عملکرد تجهیزات را به مخاطره میاندازه هشدارهای لازم داده خواهد شد. اساس کار ترانسمیتر سطح راداری، اندازهگیری اختلاف زمانی بین انتشار و انعکاس است.
معمولا سازندگان این سنسورها پیشنهاد میکنند که فرکانس پایین 6 گیگا هرتز باشد و فرکانس بالا 26 گیگاهرتز. معمولا اندازهگیری مایعات به وسیله یک آنتن فرستنده انجام میشود و این اندازهگیری تا کف مخزن ادامه پیدا میکند. اندازهگیریها بر اساس ارتفاع مخزن انجام میشود.
شرایط نصب ترانسمیتر سطح
محدودیتهایی برای نصب ترانسمیتر سطح وجود دارد. باید موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- فاصله تا دیواره تانک باید رعایت شود زیرا امواجی که ارسال میشود ممکن است با دیوارهی تانک برخورد کند و اطلاعات غلط منتشر کند و عملکرد سنسور را مختل کند. آنچه در نهایت سنسور به عنوان داده دریافت و تحلیل میکند، تجمیعی است از سیگنالهای برخورد کرده به مایع و بدنه مخزن.
- محل مناسب برای نصب ترانسمیتر سطح راداری، نصف شعاع مخزن است.
- محل ورودی مایع محل مناسبی برای نصب ترانسمیتر سطح نیست. برخورد امواج راداری با مایع ورودی مقادیر غیر واقعی را نشان خواهد داد و دیتای مورد نیاز به سنسور نمیرسد.
- اگر مخزن دارای ابزارهای همزن باشد، نمیتوان از این سنسورها استفاده کرد زیرا در فرآیند ارسال سیگنال اختلال ایجاد میشود.
مزایای ترانسمیتر سطح راداری
- امکان اندازهگیری بدون تماس مستقیم
- عدم خوردگی به دلیل عدم ارتباط با مواد مایع
- بالا بودن دقت در اندازهگیری
- بالا بودن ضریب اطمینان
- سادگی کار با دستگاه
- امکان استفاده برای فواصل طولانی
- حداقل خطا
- استفاده برای صنایع متفاوت
- امکان استفاده در صنایع خطرناک
- نصب سریع و آسان
- کمترین نیاز به سیمکشی
- عدم حساسیت گرد و غبار و فوم
- امکان استفاده در مخازنی که خاصیت اسیدی و بازی دارند یا خورندگی ندارند
- تحمل شرایط پر فشار محیطی و دمای بالا
- محدوده وسیع اندازهگیری
- عمر طولانی و هزینههای نگهداری پایین
- سرعت پاسخگویی سریع
- عدم وجود اجزای متحرک
معایب ترانسمیتر سطح راداری
- هزینه نسبتا بالا
- حساسیت به کثیفی و لکه
- عدم تطابق با مخازن با ابعاد کوچک
- عدم تطابق با حرکت سریع سیالات
همانطور که گفته شد طور کلی ترانسمیتر سطح راداری با استفاده از امواج رادیویی استفاده میکند و بخش بالایی مخازن پر از مایع و نزدیک به سطح نصب میشود. سیگنال ارسال میکند تا به سطح مایع و کف مخزن برخورد کند و بر اساس آنالیز سرعت برگشت سیگنال میتواند به صورت مستمر سطح مخزن را پایش کند. شیوههای دیگری نیز برای این کار وجود دارد که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.